ĐGH Phanxicô nói gì về kết hợp dân sự?
“Phanxicô,”một bộ phim tài liệu mới được phát hành về cuộc đời và tác vụ của Đức Thánh Cha Phanxicô, đã gây sự chú ý trên toàn thế giới, bởi vì bộ phim có cảnh trong đó Đức Thánh Cha Phanxicô kêu gọi thông qua luật kết hợp dân sự cho những cặp đồng tính.
Một số nhà hoạt động và các báo cáo trên phương tiện truyền thông cho rằng Đức Thánh Cha Phanxicô đã thay đổi giáo huấn Công giáo bằng những nhận xét của ngài. Trong số nhiều người Công giáo, những bình luận về Đức Thánh Cha đã đặt ra câu hỏi về những gì mà Đức Thánh Cha thực sự đã nói, ý nghĩa của nó, và Giáo hội dạy gì về kết hợp dân sự và hôn nhân. Catholic News Agency có nhận xét những câu hỏi đó.
Đức Thánh Cha Phanxicô nói gì về kết hợp dân sự?
Trong một phân đoạn của Phanxicô thảo luận về việc chăm sóc mục vụ của Đức Thánh Cha Phanxicô đối với những người Công giáo xác định là LGBT (Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender). Điều này dường như là ý nghĩa mà Đức Thánh Cha đã đề cập đến quyền của mọi người với tư cách là thành phần của gia đình.
Trước tiên ngài nói rằng: “Người đồng tính có quyền là thành phần của gia đình. Họ là con cái Thiên Chúa và có quyền đối với gia đình. Không ai phải bị vứt bỏ, hoặc bị đày đọa vì nó.”
Mặc dù Đức Thánh Cha không nói rõ về ý nghĩa của những lời nhận xét đó trong video, nhưng trước đó, Đức Thánh Cha Phanxicô đã lên tiếng khuyến khích các bậc cha mẹ và người thân không tẩy chay hoặc xa lánh những đứa trẻ được xác định là LGBT. Điều này dường như là ý nghĩa mà Đức Thánh Cha đã nói về quyền của mọi người là thành phần của gia đình.
Một số ý kiến cho rằng khi Đức Thánh Cha Phanxicô nói về “quyền đối với một gia đình,” Đức Thánh Cha có ẩn ý tán thành sự chấp nhận các cặp đồng tính nhận con nuôi. Nhưng trước đây Đức Thánh Cha đã lên tiếng phản đối việc nhận con nuôi như vậy, ngài nói rằng thông qua chúng, trẻ em “bị tước đoạt sự phát triển con người của chúng được Thiên Chúa ban cho một người cha và một người và theo thánh ý của Người” và nói rằng “mỗi người cần một người cha nam và một người mẹ nữ để có thể giúp họ định hình danh tính của mình.”
Về các đoàn thể dân sự, Đức Thánh Cha nói rằng: “Những gì chúng ta phải tạo ra là luật kết hợp dân sự. Bằng cách đó họ được bảo trợ về mặt pháp lý.”
“Tôi ủng hộ điều đó,” Đức Thánh Cha Phanxicô nói thêm, dường như liên quan đến đề xuất của ngài với các giám mục anh em, trong cuộc tranh luận năm 2010 ở Á Căn Đình về hôn nhân đồng tính, rằng việc chấp nhận kết hợp dân sự có thể là một cách để ngăn cản việc thông qua luật hôn nhân đồng tính trong nước.
Đức Thánh Cha Phanxicô nói gì về hôn nhân đồng tính?
Không có gì. Chủ đề về hôn nhân đồng tính không được thảo luận trong bộ phim tài liệu. Trong sứ vụ của mình, Đức Thánh Cha Phanxicô đã thường xuyên khẳng định giáo huấn giáo lý của Giáo hội Công giáo rằng hôn nhân là mối quan hệ hợp tác trọn đời giữa một nam và một nữ.
Trong khi Đức Thánh Cha Phanxicô thường xuyên khuyến khích sự hoan nghênh đối với những người Công giáo xác định là LGBT, thì Đức Thánh Cha cũng nói rằng “hôn nhân là giữa một người nam và một người nữ,” và nói rằng “gia đình đang bị đe dọa bởi những nỗ lực ngày càng tăng của một số người nhằm xác định lại chính thể chế của hôn nhân,” và những nỗ lực nhằm xác định lại hôn nhân “đe dọa phá vỡ kế hoạch tạo dựng của Thiên Chúa.”
Tại sao những bình luận của Đức Thánh cha về các kết hợp dân sự là vấn đề quan trọng?
Trong khi Đức Thánh Cha Phanxicô trước đây đã thảo luận về những kết hợp dân sự, thì trước đây ngài đã không xác nhận rõ ràng ý tưởng này trước công chúng. Trong khi bối cảnh của các trích dẫn của ngài trong bộ phim tài liệu không được tiết lộ đầy đủ, và có thể Đức Thánh Cha đã bổ sung những định tính không được nhìn thấy trên máy quay, một sự tán thành kết hợp dân sự cho những cặp đồng tính là một cách tiếp cận rất khác đối với một giáo hoàng, một cách mà biểu trưng cho sự xuất phát từ vị trí của hai vị tiền nhiệm gần nhất của ngài về vấn đề này.
Năm 2003, trong một văn kiện được chấp thuận bởi Đức Gioan Phaolô II và được viết bởi Đức Hồng y Joseph Ratzinger, người trở thành Đức Giáo hoàng Benedict XVI, Bộ Giáo lý Đức tin đã dạy rằng “sự tôn trọng đối với những người đồng tính luyến ái không thể dẫn đến việc chấp thuận hành vi đồng tính luyến ái hoặc để công nhận hợp pháp về kết hợp đồng tính luyến ái.”
Ngay cả khi những kết hợp dân sự có thể được lựa chọn bởi những người không phải là các cặp đồng tính, như anh chị em ruột hoặc bạn bè cam kết, Bộ Giáo lý Đức tin đã dạy rằng các mối quan hệ đồng giới sẽ “được pháp luật biết trước và chấp thuận,” và những kết hợp dân sự “sẽ che đậy một số giá trị đạo đức căn bản và gây ra sự mất giá trị của thể chế hôn nhân.”
“Sự thừa nhận hợp pháp của những người đồng tính luyến ái hoặc đặt họ ngang hàng với hôn nhân sẽ không chỉ có nghĩa là chấp thuận cho những hành vi lệch lạc, với hậu quả là biến nó trở thành một mô hình trong xã hội ngày nay, mà còn che lấp những giá trị căn bản, điều mà thuộc về di sản chung của nhân loại,” tài liệu kết luận.
Tài liệu của Bộ Giáo lý Đức tin năm 2003 chứa đựng sự đúng đắn về giáo lý và quan điểm của Đức Gioan Phaolô II và Đức Bênêđictô XVI về cách tốt nhất để áp dụng giáo huấn giáo lý của Giáo hội cho những vấn đề chính sách liên quan đến việc giám sát dân sự và quy định hôn nhân. Mặc dù những lập trường đó phù hợp với tính kỷ luật lâu đời của Giáo hội về vấn đề này, nhưng bản thân chúng không được coi như những điều khoản của đức tin.
Một số người đã nói những gì Đức Thánh Cha dạy là dị giáo. Có đúng như vậy không?
Không. Những nhận xét của Đức Thánh Cha không phủ nhận hoặc đặt câu hỏi về bất kỳ chân lý giáo lý nào mà người Công giáo phải nắm giữ hoặc tin tưởng. Trên thực tế, Đức Thánh Cha vẫn luôn khẳng định giáo huấn giáo lý của Giáo hội liên quan đến hôn nhân.
Lời kêu gọi của Đức Thánh Cha thể hiện rõ đối với luật kết hợp dân sự, có vẻ khác với quan điểm của Bộ Giáo lý Đức tin năm 2003, đã được dẫn để thể hiện sự xuất phát từ những phán quyết đạo đức lâu đời mà các nhà lãnh đạo Giáo hội đã dạy ủng hộ và bảo vệ chân lý. Tài liệu của Bộ Giáo lý Đức tin nói rằng luật kết hợp dân sự đưa ra sự đồng ý ngầm đối với hành vi đồng tính luyến ái; trong khi Đức Thánh Cha bày tỏ sự ủng hộ đối với các kết hợp dân sự, ngài cũng đã nói trong triều đại giáo hoàng của mình về sự vô luân của các hành vi đồng tính luyến ái.
Cũng cần lưu ý rằng một cuộc phỏng vấn tài liệu không phải là một diễn đàn để giảng dạy chính thức của Đức Thánh Cha. Các nhận xét của Đức Thánh Cha không được trình bày đầy đủ, và không có bản ghi chép nào được trình bày, vì vậy trừ khi Vatican cung cấp thêm thông tin rõ ràng, chúng cần được xem xét dựa trên thông tin hạn chế có sẵn về chúng.
Chúng tôi có hôn nhân đồng giới ở đất nước này. Tại sao không ai lên tiếng về kết hợp dân sự?
Có 29 quốc gia trên thế giới công nhận hợp pháp “hôn nhân đồng giới.” Hầu hết trong số này là ở Âu châu, Bắc Mỹ hoặc Nam Mỹ. Nhưng ở những nơi khác trên thế giới, cuộc tranh luận định nghĩa về hôn nhân mới chỉ bắt đầu. Ví dụ, tại các khu vực của Châu Mỹ Latinh, việc xác định lại hôn nhân không phải là một chủ đề chính trị đã được giải quyết và các nhà hoạt động chính trị Công giáo ở đó đã phản đối các động thái bình thường hóa luật kết hợp dân sự.
Những người phản đối những kết hợp dân sự nói rằng họ thường là cầu nối cho luật hôn nhân đồng giới và các nhà vận động hôn nhân ở một số quốc gia cho biết họ lo ngại rằng những người vận động hành lang LGBT sẽ sử dụng những lời của Đức Thánh Cha trong bộ phim tài liệu để thúc đẩy con đường tiến tới hôn nhân đồng tính.
Giáo hội dạy gì về đồng tính luyến ái?
Giáo lý của Giáo hội Công giáo dạy rằng những người xác định là LGBT “phải được chấp nhận với sự tôn trọng, lòng trắc ẩn và tế nhị. Cần tránh mọi dấu hiệu phân biệt đối xử bất công đối với họ. Những người này được kêu gọi để thực hiện ý định của Thiên Chúa trong cuộc đời của họ và, nếu họ là những Kitô hữu, hợp nhất với sự hy sinh trên Thập giá của Chúa những khó khăn mà họ có thể gặp phải do thân phận của họ.”
Sách Giáo lý nói rõ rằng khuynh hướng tình dục đồng giới là “rối loạn về mặt khách quan,” các hành vi đồng tính luyến ái là “trái với quy luật tự nhiên,” và những người tự nhận là đồng tính nữ và đồng tính nam, giống như tất cả mọi người, được kêu gọi sống đức khiết tịnh.
Người Công giáo có nhất định đồng ý với Đức Thánh Cha về kết hợp dân sự không?
Những tuyên bố của Đức Thánh Cha Phanxicô trong “Phanxicô” không phải là giáo huấn chính thức của Đức Thánh Cha. Mặc dù lời khẳng định của Đức Thánh Cha về phẩm giá của tất cả mọi người và lời kêu gọi tôn trọng tất cả mọi người của ngài bắt nguồn từ giáo lý Công giáo, nhưng người Công giáo không có nghĩa vụ phải ủng hộ quan điểm lập pháp hoặc chính sách vì những nhận xét của Đức Thánh Cha trong một bộ phim tài liệu.
Một số giám mục bày tỏ rằng họ đang chờ đợi sự minh bạch hơn nữa về những bình luận của Đức Thánh Cha từ Vatican, trong khi người ta giải thích rằng: “Trong khi giáo huấn của Giáo hội về hôn nhân là rõ ràng và không thể sửa đổi, cuộc hội thoại phải tiếp tục bàn về những cách tốt nhất để tôn trọng phẩm giá của những người cùng – những mối quan hệ đồng tính để họ không bị mọi phân biệt đối xử bất công.”
Jos. Tú Nạc, Nguyễn Minh Sơn