GIỚI LUẬT YÊU THƯƠNG
Sống trên đất Mỹ, người dân phải tuân theo luật lệ, và để trở thành công dân nước Mỹ thì phải thề hứa trung thành tuân giữ lề luật và đất nước này. Bất cứ một đất nước nào cũng có lề luật riêng của đất nước đó. Ngay cả tổng thống cũng phải tuân theo luật.” Con người trở nên tự do khi ta bị luật ràng buộc.” (Will Durant)
Hôm nay, Chúa Giêsu nói với dân chúng về điều răn của Thiên Chúa. Ngài đã công bố: “Anh em đừng tưởng, Thầy đến để bãi bỏ luật Môsê hoặc lời của ngôn sứ. Thầy đến không phải để bãi bỏ, nhưng là để kiện toàn.” Chúa Giêsu đến không phải để phá bỏ những lề luật, Ngài coi luật là thánh kể cả chi tiết nhỏ cũng không được bỏ đi. Thế thì, đâu là ý nghĩa nền tảng của lề luật mà Chúa Giêsu nói đến.? Để hiểu được lời của Chúa nói, chúng ta cần quay trở về với trang Tin Mừng. Người Do-thái dùng lề luật theo 4 cách khác nhau:
• Họ dùng 10 điều răn.
• Họ dùng 5 cuốn sách đầu tiên của Kinh Thánh, tức là Ngũ thư được coi là quan trọng.
• Họ dùng lề luật và các lời tiên tri trong phần Cựu ước.
• Họ dùng luật truyền khẩu hay còn gọi là luật của các luật sĩ.
Vào thời của Chúa Giê-su, luật của các luật sĩ là thông dụng nhất, họ là những người chuyên làm ra hàng ngàn thứ luật lệ và nguyện tắc khác nhau. Từ đó, những người Do-thái chính thống nghĩ rằng, phục vụ Thiên Chúa chính là giữ tất cả các luật lệ này. Họ coi đó là vấn đề sống chết cho số phận đời đời. Cho nên, Chúa Giêsu lên án luật lệ của các luật sĩ và biệt phái vì đó không phải là luật của Chúa.
Thế thì, luật của Chúa muốn là gì? Chúa Giê-su nói: “Ta đến không phải để phá bỏ mà để nên trọn hảo”. Ngài nói đến ý nghĩa chân chính của lề luật. Vì đằng sau luật truyền khẩu của các luật sĩ còn có nguyên tắc lớn hơn và sâu hơn, mà họ không nắm vững nên đã bị sai lạc, thay vì họ tìm kiếm Thiên Chúa, thì họ lại tìm kiếm Thiên Chúa trong vô số thứ luật lệ họ đặt ra. Cho nên, Chúa Giêsu đến để kiện toàn nguyên tắc nền tảng của lề luật, và đưa lề luật trở nên hoàn hảo hơn, đó là giới luật của “Tình Yêu”. Bởi vì, khi người ta chỉ giữ luật hình thức bên ngoài, họ sẽ hiểu sai lề luật. Thay vì luật chỉ là phương tiện, thì lại nâng lên thành mục đích. Người ta dễ rơi vào lối sống vụ luật, câu nệ, và coi việc chu toàn lề luật để được an toàn, mặc dù đó chỉ là thứ an tâm giả tạo. Cụ thể, nhiều người ước muốn đi dự lễ ngày chủ nhật vì được lắng nghe Lời Chúa, đón nhận Bí tích Thánh thể và ân ban Thiên Chúa, nhưng bên cạnh đó, có người đi lễ bị ngượng ép, không đi lễ thì sợ phạm tội và lỗi luật buộc, đó không phải do lòng yêu mến mà sợ luật.
Nguy hiểm hơn nữa, có người cứ bị ảo tưởng về mình, tự cho mình là người đạo đức hơn người, họ cố gắng giữ một số luật lệ một cách máy móc, rồi đi kết án người khác. Chúa Giêsu đã quyết liệt lên án và chống đối kiểu giữ luật lệ này, Ngài nói: “ Dân này tôn kính ta bằng môi bằng miệng, còn lòng chúng thì xa Ta. Chúng có thờ Ta thì cũng vô ích, vì giáo lý của chúng dạy chỉ là giới luật phàm nhân”
Khi nhìn vào 10 điều răn, chúng ta thấy được nền tảng của lề luật, luật đó được tóm tắt trong một lời “Mến Chúa yêu người”. Chúng ta thấy Chúa Giêsu không có ý giải thích từng khoản luật Mô-sê như thế nào! Nhưng điều Ngài muốn nói với các luật sĩ, biệt phái và tất cả chúng ta hôm nay là tinh thần mới trong cách sống và giữ luật. Câu truyện người phụ nữ ngoại đã thể hiện rất rõ nét cách hành luật của Chúa Giêsu.
Khi các kinh sư và bọn biệt phái kéo người phụ nữ bị bắt quả tang phạm tội ngoại tình trước mặt Chúa Giêsu và dân chúng. Các ông nói: Cứ theo luật Môsê thì cái hạng người đàn bà này phải bị ném đá cho đến chết, đó là luật đã quy định. Thế nhưng, khi người ta nhân danh luật để kết tội và giết chết người đàn bà ấy, thì họ đã khóa chặt cuộc đời của chị ta vào cái quá khứ của tội lỗi. Họ không cho chị ta con đường để hướng về tương lai. Còn Chúa Giê-su thì nói: “Ai trong anh em sạch tội thì hãy ném đá chị ta trước đi”. Thế là mọi người bỏ đi, vì họ biết chính mình cũng chẳng tốt lành gì. Ấy thế mà, nhiều khi chúng ta lại đóng đinh anh em mình và khóa chặt cuộc đời của họ trong cái quá khứ.
Trái lại, với Chúa Giê-su, Ngài không biện hộ cho cái tội lỗi, nhưng Ngài bảo chị ta hãy về và đừng phạm tội nữa. Ngài mở cho chị ta một hướng đi mới, và mở cho chị ta cánh cửa đi về tương lại. Đối với Chúa Giê-su, không có thứ luật lệ nào đứng trên sự sống và phẩm giá của con người. Ngài đấu tranh cho người phụ nữ khỏi bị ném đá và cứu chữa những người ốm đau bệnh tật trong ngày luật cấm. Vì ngày Sabat là ngày của Chúa, là để làm việc lành. Luật làm ra là để cứu sống, chứ không phải giết chết. Đây chính là chân lý và nền tảng của lề luật mà Chúa Giêsu dạy bảo chúng ta hôm nay.
Điều đó chứng minh rằng, Chúa Giêsu không phá đổ lề luật nhưng Ngài phá đổ cách hiểu sai về lề luật. Cho nên, Ngài kiện toàn lề luật bằng cách là nâng cao sự hoán cải trong lòng kẻ giữ luật. Chính tự đáy lòng con người làm nên tất cả, nó là trung tâm của tội ác, là phân định chọn lựa, sự lành hay sự dữ là từ bên trong lòng người phát xuất ra những ý tưởng xấu, chứ không phải bên ngoài. Đâu phải chứ gươm dao, súng đạn mới giết chết con người, mà nhiều khi chỉ những lề luật, lời phê bình, chỉ trích, nói xấu, ghen ghét và hận thù có thể làm hại và giết chết người khác.
Tóm lại, chúng ta cần hiểu rõ rằng, nền tảng lề luật của Chúa Giêsu là: “Mến Chúa yêu người” đó là luật tuyệt đối mà Chúa Giêsu muốn chúng ta giữ cho trọn. Cụ thể, nơi Đức Giê-su, Ngài là Đấng ban hành lề luật và là người chu toàn lề luật hoàn hảo nhất. Lề luật không còn ghi trên bia đá nữa, nhưng luật đó được ghi trong tận đáy lòng. và nó được ghi trên cây thập giá để chứng minh “giới luật yêu thương,” Ngài đã sống và rao giảng. Nơi Đức Giêsu, chúng ta thấy được giới luật hoàn hảo nhất khi vâng theo thánh ý Chúa Cha để cứu chuộc nhân loại bằng cái chết của Ngài.
Thưa quý ông bà anh chị em, ngày nào luật chỉ được tuân thủ chỉ hình thức bên ngoài, giữ luật máy móc, thì ngày đó luật nghiền nát và bóp chết con người. Nhưng ngày nào luật đi sâu vào tận đáy lòng con người, thì luật sẽ làm chuyển hóa, biến đổi và hoán cải con người, thì luật đó mới thật sự là phương tiện dẫn con người đến sự công chính và hoàn hảo vì Nước Trời. Như lời triết gia Kant nói: “Nếu mình giữ luật chỉ vì sợ Chúa thì hèn nhát! Mình phải giữ luật Chúa bởi vì chúng ta đáp lại tình yêu của Thiên Chúa và ý thức bổn phận của mình, đó mới là xứng đáng với nhân phẩm con người.” Nếu con người không đi theo đường lối của Thiên Chúa, thì con người tự giết hại lẫn nhau.” Luật Chúa là con đường sự sống và vĩnh cửu.
Lạy Chúa, xin cho chúng ta biết sống và tuân giữ giới luật của Chúa bằng chính đời sống yêu thương, quảng đại, vị tha và phục vụ tha nhân.
Lm. John Nguyễn.