Kiện Toàn Lề Luật
" Anh em đừng tưởng Thầy đến để bãi bỏ Luật Mô-sê hoặc lời của các ngôn sứ. Thầy đến không phải là để bãi bỏ, nhưng là để kiện toàn" (Mt 5, 17-18).
Trong những ngày qua, nước Mỹ nóng dần lên bởi các buổi biểu tình chống đối Tổng thống Donald Trump khi ông ký một sắc lệnh mới cấm nhập cư trái phép với người đến từ 7 nước Hồi giáo gồm Iraq, Syria, Iran, Libya, Somalia, Sudan và Yemen trong 90 ngày, với người tị nạn trong 120 ngày, và vô thời hạn với người tị nạn Syria. Vấn đề này đang còn tranh cãi và xẩy ra tại nước Mỹ. Đây là một trong sự kiện quan trọng về luật lệ của nước Mỹ.
Sống trong một đất nước, người công dân phải tuân theo lề luật. Một quốc gia mà lề luật không công minh rõ ràng, thì không thể tồn tại lâu dài. Nó cần phải sửa đổi cho thích hợp với hoàn cảnh toàn cầu. Có thể đây là một sự kiện cụ thể để đưa chúng ta có cái nhìn rõ hơn trong bối cảnh Lời Chúa hôm nay. Ngài nói:"Anh em đừng tưởng Thầy đến, để bãi bỏ Luật Môsê hoặc luật của các ngôn sứ. Thầy đến không phải là để bãi bỏ, nhưng là để kiện toàn" (Mt 5, 17-18).
Chúa Giêsu kiện toàn lề luật như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu tầm quan trọng của lề luật đặt ra, từ khi Môsê và các ngôn sứ dẫn dắt dân Israel trong hành trình lịch sử cứu độ.
1/Luật Được khắc ghi trên bia đá.
Người Do thái giữ luật rất chặt chẽ và đưa ra hàng ngàn thứ luật lệ khác nhau. Họ nghĩ rằng, phục vụ Thiên Chúa là tuân giữ luật, như là vấn đề sống chết với số phận đời đời. Từ quan niệm đó, họ hành xử câu nệ nặng lề luật với nhiều hình thức khác nhau. Như là không được chữa bệnh trong ngày Sa-bát, rửa tay trước khi ăn, không được bứt bông lúa. Vấn đề này Chúa Giêsu đã nhiều lần lên án họ mạnh mẽ, vì giữ luật hình thức của bọn Biệt phái và luật sĩ. Bằng chứng, câu chuyện hai người lên đền thờ cầu nguyện. Một người Biệt phái đạo đức, ông ta đến gần bàn thờ, ngước mắt lên và thưa với Chúa rằng, con không giống như người thu thuế tội lỗi kia, con ăn chay mỗi tuần hai lần, con làm việc bố thí, con đọc kinh cầu nguyện. Anh ta kê khai tất cả công việc anh ta làm để cho Chúa nghe, Chúa biết vì anh ta muốn lập công, muốn được ban thưởng và tự cho mình là người đạo đức, thánh thiện, người tốt lành trước mặt người anh chị em.Với cái nhìn bề ngoài, anh ta là người giữ luật rất tốt. Nhưng đằng sau cách giữ luật của anh ta cho thấy, tính tự kiêu và phô trương của anh ta để cho người khác biết mình là người đạo đức.
Với cách sống đạo đức giả tạo như thế, Chúa Giêsu nói: " Dân này thờ kính Ta bằng môi miệng, nhưng lòng chúng thì xa Ta". Vì vậy, họ giữ luật là để đối phó, để cho cái tôi được thể hiện trước mặt người đời hơn là lòng yêu mến và thờ phượng Thiên Chúa. Việc họ làm cũng giống như người dân Do thái ngày xưa bỏ Chúa để chạy theo các thần ngoại bang, thờ con bò vàng. Luật Thiên Chúa chỉ khắc ghi trên bia đá, nhưng chưa đi sâu vào lòng người. Nó còn mang nặng hình thức bên ngoài. Chính vì luật chưa được khắc ghi trong tâm nên nó trở thành thứ dụng cụ để phô trương, để kết án người khác, chính cái luật hình thức đó đã giết chết bao nhiêu con người vô tội. Luật làm ra là vì con người, cho con người sống tốt hơn, chứ không phải mắt đền mắt, răng đền răng. Đó là thứ luật trả thù, chém giết lẫn nhau. Luật Thiên Chúa không dạy con người hành xử như thế. Chính Chúa Giêsu đến để kiện toàn lề luật. Luật đó không còn khắc ghi trên đá mà nó được khắc sâu trong tâm hồn con người bằng Tám Mối Phúc Thật.
2/Luật phải được khắc ghi trong tâm hồn
Với truyền thống đạo đức của người Do Thái, Chúa Giêsu luôn tuân giữ các lề luật, vì luật đó từ Thiên Chúa ban hành cho người, đặc biệt là Do Thái được ghi lại trong sách Cựu Ước. Các nghi lễ truyền thống của người Kitô hữu thời sơ khai. Cho nên, giáo huấn của Chúa Giêsu có liên quan với giáo huấn truyền thống của người dân Do Thái lúc bấy giờ. Cụ thể là các lễ tế dâng lên Thiên Chúa, ăn lễ Vượt Qua của người dân Do-thái. Chúa Giêsu không bãi bỏ Mười Điều Răn của người Do Thái, nhưng Ngài nhấn mạnh đến sự vẹn toàn với ý nghĩa thâm sâu của chúng, và được áp dụng cho các môn đệ và cho chúng ta hôm nay. Ngài nói: "Anh em Hãy tuân giữ các điều răn" (Mt 19,16-30). Hơn nữa, Chúa Giêsu nêu lên những điều luật như: cấm sát nhân, ngoại tình, trộm cắp, làm chứng gian, lừa đảo và thảo kính cha mẹ.” Đó là điều răn dạy ta: "Hãy yêu tha nhân như chính mình".
Một vấn đặt ra ở đây, đâu là giới luật quan trọng nhất của Chúa Giêsu. Được tóm lại hai điều quan trọng nhất, đó là: " Kính Chúa yêu người." Điều này được dạy trong 10 điều răn của Thiên Chúa phán. Cụ thể, Chúa Giê-su dùng dụ ngôn Người Samaritanô nhân hậu là câu trả lời cho các nhà làm luật."Ai là người thân cận của tôi?" (Lc 10, 28-37). Lệnh truyền phải yêu Thiên Chúa và yêu tha nhân là điều quan trọng nhất được Thiên Chúa dựng nên. Chúa Giêsu dạy rằng: "Tất cả Luật Môisen và các sách ngôn sứ đều tuỳ thuộc vào hai điều răn ấy" (Mt 22, 40). Trong thư của Thánh Phaolô, ngài viết giữa Mười Điều Răn và giới răn yêu tha nhân luôn bổ túc cho nhau. "Anh em đừng mắc nợ gì ai, ngoài món nợ tương thân tương ái; vì ai yêu người, thì đã chu toàn Lề Luật. Thật thế, các điều răn như: Ngươi không được ngoại tình, không được giết người, không được trộm cắp, không được ham muốn, cũng như các điều răn khác, đều tóm lại trong điều này: Ngươi phải yêu người thân cận như chính mình. Đã yêu thương thì không làm hại người đồng loại; yêu thương là chu toàn Lề Luật vậy." (Rm 13, 8-10)
3/Luật được thi hành bằng đời sống
Đức tin không có hành động là đức tin chết. Nền tảng lề luật "Kính Chúa yêu người" là tuyệt đối mà Chúa Giê-su đã giữ trọn. Cụ thể, Con Thiên Chúa, Đấng ban hành lề luật, sinh ra làm người dưới lề luật mới và chu toàn lề luật một cách hoàn hảo nhất. Nơi Chúa Giê-su, lề luật không còn ghi trên bia đá nữa, nhưng là được khắc ghi tận đáy lòng của người Tôi Tớ Chúa. Thánh giá của Chúa Giêsu đã chứng mình cho giới luật mà Ngài đã rao giảng và thực thi. Chúa Giêsu không phá đổ lề luật, nhưng Ngài đến để kiện toàn lề luật bằng cách nâng cao sự hoán cải trong lòng kẻ giữ luật.Vì nơi tận đáy lòng con người phát xuất ra sự dữ và ý định xấu, đó là trung tâm của tội ác và sự dữ. Chúng ta được nghe tiếng gọi của Chúa Giêsu hôm nay, "Anh em hãy nên trọn lành như Cha anh em ở trên trời là Đấng trọn lành", thì chúng ta hiểu sự trọn lành của Thiên Chúa là tình yêu, vì Thiên Chúa là Tình yêu, và chúng ta được mời gọi để đạt tới trong sự hoàn thiện của tình yêu, như Chúa yêu thương chúng ta:" Không có tình yêu nào lớn hơn tình yêu của người hy sinh mạng sống mình vì người mình yêu." Đó là lối sống lề luật của Thiên Chúa. Ai thi hành sẽ trở thành người con dân Nước Trời.
Để kết luận bài chia sẻ hôm nay, chúng ta có thể nói với nhau rằng, ngày nào luật chỉ tuân thủ theo kiểu hình thức bên ngoài, thì ngày đó luật lệ chỉ làm nghiền nát con người, giết chết con người. Nhưng ngày nào luật Thiên Chúa được khắc ghi trong lòng con người với tình yêu thương thì luật đó sẽ làm con người hoán cải và biến đổi. Luật lệ sẽ trở thành cứu cánh và là phương tiện dẫn tới sự công chính của con dân Nước Trời. Triết gia Kant nói: "Nếu mình giữ luật vì sợ Chúa thì hèn nhát! Mình phải giữ luật bởi vì đáp lại tình yêu của Thiên Chúa và ý thức bổn phận của mình: đó mới là xứng hợp với bổn phận và nhân phẩm con người."
Lm. John Nguyễn.