VÔ CẢM LUÂN LÝ
Ngay từ nhỏ, chúng ta đã được dạy về cách phản ứng với những gì được công nhận là đúng. Kết quả là chúng ta phát triển mức nhạy cảm nào đó để quan ngại những gì được xác định là sai trái. Quy luật này liên quan điều đúng và điều sai, tôi luyện chúng ta về xu hướng luân lý và sự nhạy cảm tinh thần hoặc lương tâm.
Khi chúng ta học hỏi và phát triển tới mức trưởng thành, chúng ta hệ thống hóa thói quen theo đuổi luân lý và bắt đầu tạo khuôn mẫu cho tính cách luân lý của chúng ta. Tính cách lý tưởng là điều được tôi luyện thành người nghiêm túc, thực sự cảm thấy bị phiền phức vì tội lỗi. Kitô hữu được dạy “tránh mọi điều xấu xa” (1 Tx 5:22), người phát triển tính nhạy cảm luân lý cần có sẽ không chỉ dị ứng với điều cấm, mà còn thực sự ghê tởm điều xấu và trung thành với điều tốt: “Lòng bác ái không được giả hình giả bộ. Anh em hãy gớm ghét điều dữ, tha thiết với điều lành” (Rm 12:9).
Tôi e rằng rất nhiều Kitô hữu đang bị giảm mức nhạy cảm với tội lỗi. Khi các Kitô hữu làm giảm mức nhạy cảm với tội lỗi thì họ càng có xu hướng làm ngơ nó. Ma quỷ đã dùng vài cách rất hiệu quả để loại bỏ lương tâm đúng đắn cần thiết cho một tính cách luân lý mạnh mẽ. Xin đưa ra ba vấn đề sau đây để chúng ta cân nhắc.
1. HÌNH ẢNH ĐỒI TRỤY
Cứ dần dần xem những hình ảnh “đen”, đọc loại văn “lá cải”, truy cập những trang mạng xấu, ma quỷ sẽ cướp mất những cảm xúc nghiêm túc khiến chúng ta xơ cứng sự nhạy cảm với điều tốt lành. Ngày nay, những biển quảng cáo hoặc video quảng cáo đầy những thứ gây “xốn mắt” – chẳng liên quan gì đến sản phẩm quảng cáo, chỉ “đánh” vào sự tò mò của người ta. Có một câu truyện về một nhóm nghệ sĩ nữ than phiền về máy vi tính của họ bị tấn công, có các hình ảnh “nghèo” được lan truyền trên các trang mạng. Có ai thắc mắc về lý do họ dùng các hình ảnh lõa lồ như vậy? Các nội dung đó làm thoái hóa và hạ thấp con người tới độ sâu thẳm, làm cho người ta bị nhiễm cái xấu khủng khiếp, và trở nên thói quen tồi tệ.
Đâu là tính nhạy cảm về luân lý và cảm giác sắc bén về luân lý của chúng ta? Cái xấu xâm nhập từ từ, nhưng nó làm xơ cứng chúng ta về trí tuệ, nhận thức, ý chí, tình cảm,... thậm chí còn biến chúng ta thành nô lệ của cái xấu. Tội là tội, dù chúng ta có chọn nó hay không.
Chúa Giêsu nói: “Thầy bảo cho anh em biết: ai nhìn người phụ nữ mà thèm muốn, thì trong lòng đã ngoại tình với người ấy rồi. Nếu mắt phải của anh làm cớ cho anh sa ngã, thì hãy móc mà ném đi; vì thà mất một phần thân thể, còn hơn là toàn thân bị ném vào hoả ngục. Nếu tay phải của anh làm cớ cho anh sa ngã, thì hãy chặt mà ném đi; vì thà mất một phần thân thể, còn hơn là toàn thân phải sa hoả ngục” (Mt 5:28-30). Thánh Phaolô phân tích: “Anh em hãy tránh xa tội gian dâm. Mọi tội người ta phạm đều ở ngoài thân xác mình, còn kẻ gian dâm thì phạm đến chính thân xác mình” (1 Cr 6:18). Còn Thánh Giacôbê xác định: “Khi bị cám dỗ, đừng ai nói: ‘Tôi bị Thiên Chúa cám dỗ’, vì Thiên Chúa không thể bị cám dỗ làm điều xấu, và chính Người cũng không cám dỗ ai. Nhưng mỗi người có bị cám dỗ, là do dục vọng của mình lôi cuốn và dùng mồi mà bắt. Rồi một khi dục vọng đã cưu mang thì đẻ ra tội; còn tội khi đã phạm rồi, thì sinh ra cái chết. Anh em đừng có lầm lẫn” (Gc 1:13-16).
2. NGÔN NGỮ TỤC TĨU
Ngày nay, việc tiếp xúc với ngôn ngữ tục tĩu làm cho chúng ta bớt nhạy cảm đến nỗi chúng ta không còn phản ứng. Một số người trẻ xem các phim có những kiểu nói thô lỗ rồi bị nhiễm và hóa quen – quen tai và quen miệng. Đó là điều gây phiền toái. Nếu cứ tiếp tục làm ngơ, chúng ta sẽ hóa vô cảm. Nhân nhượng với cái xấu là một cách dần dần chấp nhận nó. Hơn nữa, công khai chấp nhận nó rồi sẽ sử dụng nó, và chúng ta sẽ khó thoát khỏi nó – nghĩa là sập bẫy của ma quỷ.
Thánh Giacôbê nói: “Tất cả chúng ta thường hay vấp ngã. Nếu ta tra hàm thiếc vào miệng ngựa để bắt chúng vâng lời, thì ta điều khiển được toàn thân chúng. Anh em cũng hãy nhìn xem tàu bè: dù nó có to lớn, và có bị cuồng phong đẩy mạnh thế nào đi nữa, thì cũng chỉ cần một bánh lái rất nhỏ để điều khiển theo ý của người lái. Cái lưỡi cũng vậy: nó là một bộ phận nhỏ bé của thân thể, mà lại huênh hoang làm được những chuyện to lớn. Cứ xem tia lửa nhỏ bé dường nào, mà làm bốc cháy đám rừng to lớn biết bao! Cái lưỡi cũng là một ngọn lửa, là cả một thế giới của sự ác. Cái lưỡi có một vị trí giữa các bộ phận của thân thể chúng ta, nó làm cho toàn thân bị ô nhiễm, đốt cháy bánh xe cuộc đời, vì chính nó bị lửa hoả ngục đốt cháy. Thật thế, mọi loài thú vật và chim chóc, loài bò sát và cá biển, thì loài người đều có thể chế ngự và đã chế ngự được. Nhưng cái lưỡi thì không ai chế ngự được: nó là một sự dữ không bao giờ ở yên, vì nó chứa đầy nọc độc giết người. Ta dùng lưỡi mà chúc tụng Chúa là Cha chúng ta, ta cũng dùng lưỡi mà nguyền rủa những con người đã được làm ra theo hình ảnh Thiên Chúa. Từ cùng một cái miệng, phát xuất lời chúc tụng và lời nguyền rủa. Thưa anh em, như vậy thì không được” (Gc 3:2-10)
3. SỰ DỐI TRÁ
Sự dối trá trở nên phổ biến trong xã hội ngày nay, tới mức được người ta chấp nhận ở một số lĩnh vực – chính trị, thương mại, kinh tế, y tế, xã hội,... thậm chí cả trong lĩnh vực giáo dục. Quảng cáo đủ kiểu gian dối, quảng cáo sản phẩm rất tốt mà thực chất rất tệ; nghề nghiệp thăng tiến cũng thường do gian dối; đồ giả tràn lan, ngay cả con người cũng… giả. Kiểu nói dối ngày nay rất tinh vi, ngay cả Cuội cũng bị lừa mặc dù đã từng là “vua lừa”. Chúa Giêsu đã cảnh báo: “Hễ ‘có’ thì phải nói ‘có’, ‘không’ thì phải nói ‘không’. Thêm thắt điều gì là do ác quỷ” (Mt 5:37).
Điều buồn nhất của chúng ta là cách chúng ta được dạy sống dối trá, tự xin lỗi mình, tự đề cao mình, tự thỏa mãn các đòi hỏi của mình để “cảm thấy thoải mái”. Ngay cả các vị lãnh đạo tôn giáo cũng giảm mức nhạy cảm về lòng yêu mến Thiên Chúa để tự quý chuộng mình và coi trọng mình. Có người nói rằng chúng ta tôn thờ Thiên Chúa không phải để làm vui lòng Ngài, mà để làm vui lòng chính mình, bởi vì Thiên Chúa muốn chúng ta hạnh phúc. Thật buồn khi chúng ta lừa dối mình như vậy! Có một cách dối trá tinh vi là xin lỗi chung. Viện cớ được coi là cách giải thích để che giấu sự thật. Nếu có lý do thì đó là lý do của sự viện cớ, tự biện hộ, nói thẳng ra thì đó chỉ là dối trá, điêu ngoa.
Thánh Phaolô nói: “Thay vì Thiên Chúa thật, họ đã theo những thần giả; họ đã tôn thờ những loài thọ tạo, thay vì chính Đấng Tạo Hoá” (Rm 1:25). Và thánh nhân khuyên: “Anh em đừng nói dối nhau, vì anh em đã cởi bỏ con người cũ với những hành vi của nó rồi, và anh em đã mặc lấy con người mới, con người hằng được đổi mới theo hình ảnh Đấng Tạo Hoá, để được ơn thông hiểu” (Cl 3:9-10).
Chân thật là thượng sách. Tốt nhất là chúng ta đừng để cho tính nhạy cảm của mình trở nên chai lì, xơ cứng. Ma quỷ luôn xảo quyệt, không bao giờ chịu để cho chúng ta yên. Hãy luôn cảnh giác và tỉnh thức để duy trì tính luân lý tốt lành, không bị xói mòn hoặc mất mát.
DEE BOWMAN
TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ từ SouthSideOnline.org)
[Đăng báo ĐMHCG số 396, tháng 8-2019, DCCT xuất bản tại Hoa Kỳ]